Μελέτη Βοσκοτόπων Λέσβου

Επιλέξιμοι βοσκότοποι στη Λέσβο όπως αυτοί χαρακτηρίζονται  από τον  ΟΠΕΚΕΠΕ για το έτος 2013.  

                Το 44,4% των βοσκοτόπων κρίνονται ως μη επιλέξιμοι, 283 χιλ. στρέμματα δεν συμμετέχουν στην ενεργοποίηση των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης και δεν προσμετρούνται στην εξισωτική αποζημίωση για το έτος 2013. Κίνδυνος για απώλειες 3.800.000 ευρώ από την Ενιαία ενίσχυση (δικαιώματα) και για μείωση πάνω από 60% στο εισόδημα της Λέσβου από την Εξισωτική αποζημίωση. Τέλος για την Λέσβο η Βιολογική Κτηνοτροφία, αυτοχθόνων φυλών κλπ.

Τι απόμεινε !!

          Σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ η Λέσβος διαθέτει τις παρακάτω επιλέξιμες εκτάσεις για βόσκηση μικρών και μεγάλων ζώων για το έτος 2013, όπως παρατηρούμε στον δίπλα χάρτη . Χαρακτηρίζει δε περιοχές με ποσοστό 100% ή 62.5% και 37.5% δικαιώματος βόσκησης τους. Επιλέξιμα 490.291 στρ. βοσκοτόπων για όλη την Λέσβο. Οι υπόλοιπες εκτάσεις που δηλώνονταν ως βοσκότοποι από τους κτηνοτρόφους μεταβάλλονται τώρα σε δάση και καλλιέργειες.

Δεδομένα σύνταξης χάρτη Ενότητες ΟΠΕΚΕΠΕ 
Σύνταξη Χάρτη Agro Γεωτεχνική Αιγαίου 2013

Τι δηλώναμε !!

          Τα προηγούμενα έτη επιλέξιμος βοσκότοπος ήταν αυτός που επισυνάπτουμε στον παρακάτω χάρτη. Από τα 640.000 στρ μόνο τα 355.000 κρίνονται επιλέξιμα. Το 44,4%, 280.000 στρ ,δεν μπορούν να δηλωθούν βοσκές για το έτος 2013.

          Δημοτικές ενότητες χάνουν το σύνολο των βοσκήσιμων εκτάσεων τους. Ιδιόκτητοι, μισθωμένοι άλλα και δημοτικοί βοσκότοποι δεν αποτελούν βοσκές σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Από το 2009, όταν ξεκίνησε ο χαρακτηρισμός των ενοτήτων με την χρήση τους, είχαμε επισημάνει και έγινε τότε αποδεκτό ότι τα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ βάση των οποίων χαρακτηρίζονταν ως βοσκότοποι, ήταν λανθασμένα. Σήμερα με τα ίδια (γεωχωρικά) δεδομένα επανέρχεται το θέμα των επιλέξιμων βοσκήσιμων εκτάσεων ότι αποτελεί το εθνικό σύστημα βοσκών για την χώρα το οποίο είναι και επιτυχία του υπουργείου στις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. ,χωρίς να προκύπτει κάτι διαφορετικό από την ανάλυση νέων δορυφορικών εικόνων.

Δεδομένα σύνταξης χάρτη δηλώσεις ΟΣΔΕ 2012
Σύνταξη Χάρτη Agro Γεωτεχνική Αιγαίου 2013

Τα λάθη !! 

Από τις παρακάτω φωτογραφίες  αποδεικνύουμε ότι τα στοιχειά του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι λανθασμένα και δεν προκύπτει από την ανάλυση τους  να έχει γίνει σοβαρή δουλειά από τον Οργανισμό.
Agro Γεωτεχνική Αιγαίου 2013

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ

          Με την ίδια βλάστηση η μια λεκάνη (πράσινο) κρίνεται επιλέξιμη η άλλη λεκάνη (κόκκινη) με την ίδια ακριβώς βλάστηση δεν κρίνεται βοσκότοπος, αλλά δάσος. Και στις δυο λεκάνες υπάρχουν αραιά ψηλά δένδρα βελανιδιάς στα οποία γίνεται ως επί το πλείστον βόσκηση. Στις λεκάνες αυτές υπάρχουν οι περισσότερες εγκαταστάσεις των κτηνοτρόφων της περιοχής.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΦΙΛΙΑΣ

          Με πιο αραιά βλάστηση ενότητες στις οποίες υπάρχουν εγκαταστάσεις και βοσκίζονται από τους κτηνοτρόφους  χαρακτηρίζονται δάσος και ενότητες με περισσότερη βλάστηση (χαμηλών ποωδών φυτών) χαρακτηρίζονται βοσκές και μάλιστα με ποσοστό 100% προς βόσκηση.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

          Οι περιοχές που υποδεικνύονται με πράσινο μπορούν αν χαρακτηρισθούν βοσκότοποι. Οι διπλανές περιοχές με την ίδια ακριβώς σύσταση και δομή δεν μπορούν να συμπεριλαμβάνουν εκτάσεις με βοσκές, θεωρούνται καλλιέργειες.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΓΙΑΣΟΥ

          Στις θέσεις που υπάρχουν οι περισσότερες εγκαταστάσεις των κτηνοτρόφων της περιοχής έχουν χαρακτηριστεί οι βοσκότοποι ως δάσος. Είναι γνωστό σε όλους ότι ο αυτοφυής "καστανεώνας" της περιοχής αποτελεί τον κατά κύριο βοσκότοπο μικρών και μεγάλων ζώων, μιας και τα δένδρα είναι πολύ ψηλά και στο έδαφος υπάρχει το μεγαλύτερο βοσκήσιμο πεδίο της Λέσβου

ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΛΟΠΗΣ

          Ίδια βλάστηση, ίδια σύσταση και πυκνότητα χαμηλής βλάστησης, η μια χαρακτηρίζεται βοσκότοπος η άλλη δάσος. Όσοι είναι τυχεροί τα ιδιόκτητα κτήματα τους και οι εγκαταστάσεις τους έχουν βοσκές, όσοι είναι δίπλα ακριβώς με τις ίδιες πραγματικές προϋποθέσεις όχι.

   Υπάρχουν χιλιάδες παραδείγματα τα όποια αποδεικνύουν ότι με προχειροδουλειές τιμωρούνται με εξαφάνιση χιλιάδες κτηνοτρόφοι του νησιού μας, τόσο για τον χαρακτηρισμό ως δάσους χιλιάδων στρέμματων βοσκοτόπων, όσο και από τον  προσδιορισμό του ποσοστού βόσκησης κάθε ενότητας. Τα στοιχεία με τα οποία σήμερα μετατρέπουμε εκτάσεις σε διαφορετική χρήση είναι εκ των προτέρων λανθασμένα για το Νησί μας.

Οι Νησιώτικοι βοσκότοποι !!

·         Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των βοσκοτόπων διαφέρει σημαντικά από ότι ισχύει στην υπόλοιπη χώρα. Οι βοσκότοποι είναι ως επί το πλείστον  ιδιόκτητοι. Αρκετοί νοικιάζονται από ιδιώτες ή ιδρύματα  με μακροχρόνια ενοικιαστήρια στους κτηνοτρόφους που  καταβάλλουν υψηλό ενοίκιο από την έναρξη της μίσθωσης . Το μέγεθος των τεμαχίων βόσκησης διαφέρει και από περιοχή σε περιοχή. Στο Δυτικό τμήμα του νησιού, τέως Δήμος Ερεσού- Αντίσσης,  παρατηρούμε μεγάλα τεμάχια μέχρι και 30 Ηa αποτελούν το μέσο κλήρο. Στο κεντρικό τμήμα του νησιού τέως Δήμοι Αγίας Παρασκευής -  Καλλονής -  Πέτρας,  μικρά αγροτεμάχια μέσου όρου το 1 Ha που συνυπάρχουν σε περιοχές με καλλιέργειες, αραιού ελαιώνα, να παρατηρούμε να αποτελούν το χαρακτηριστικό βοσκότοπο των περιοχών αυτών και να  συμπληρώνονται  από Εκκλησιαστικούς βοσκοτόπους που ομαδικά νοικιάζονται από Κτηνοτροφικούς Συνεταιρισμούς και μοιράζονται στα μέλη τους. Μικροί δημοτικοί βοσκότοποι συνήθως ως 300 Ha βλέπουμε  να συμπληρώνουν το πάζλ. Οι περισσότεροι απ αυτούς  με τον τωρινό  χαρακτηρισμό τους εμφανίζονται ως μη επιλέξιμοι.

·              Το μέγεθος και η χωροθέτηση των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων διαφέρει από περιοχή σε περιοχή του νησιού,  καθώς και το είδος των εκμεταλλεύσεων.

     Παρατηρούμε  στην περιοχή του Νοτιοδυτικού τμήματος την ύπαρξη αρκετών μονάδων Αιγοπροβατοτροφίας ,  οι οποίες διαθέτουν τα αιτούμενα στρέμματα επιλέξιμης γης. Συνήθως είναι και ιδιόκτητες ή μισθωμένες εκτάσεις. Η περιοχή λόγω του «φριγανικού»  τοπίου έχει υποστεί ελάχιστο επηρεασμό από τον νέο χαρακτηρισμό. Ταυτόχρονα υπάρχουν εκτάσεις που, αν και χαρακτηρίζονται βοσκότοποι,  δεν δηλώνονται είτε γιατί δεν μισθώνονται επίσημα  από τους ιδιοκτήτες για φορολογικούς λόγους ή εξ αιτίας της πολύ φτωχής βλάστησης δεν αποτελούν σημαντικό βοσκότοπο για τους κτηνοτρόφους. 

     Η Βορειοδυτική Λέσβος καλύπτεται από αραιό σύμπλεγμα δέντρων βελανιδιάς (δρυς) και χορτολιβαδικών εκτάσεων. Οι καρποί της βελανιδιάς μετά την παύση της βυρσοδεψίας στο νησί αποτελούν σημαντική ζωοτροφή για τα αιγοπρόβατα που βόσκουν κάτω από τα δένδρα τόσο τους καρπούς όσο και την βλάστηση. Στην περιοχή το μόνο εισόδημα είναι αυτό που προέρχεται από την  κτηνοτροφία. Παρατηρούνται μεγάλα κοπάδια αιγοπροβάτων και οι περιοχές των Δ.Δ Σκαλοχωρίου, Φίλιας  , Βατούσης , Χιδήρων αποτελούν την βασική περιοχή με την μεγαλύτερη γαλακτοπαραγωγή ΠΟΠ προϊόντων. Στην περιοχή εκτάσεις με την ίδια ακριβώς βλάστηση άλλες θεωρούνται επιλέξιμες 100 % και άλλες μη επιλέξιμες. Στην περιοχή αυτή δραστηριοποιούνται  αρκετοί κτηνοτρόφοι στην παραγωγή βιολογικών κτηνοτροφικών προϊόντων από το 2004. Οι βοσκότοποι είναι μόνο ιδιόκτητοι και ανάλογα με την τοποθεσία που τυχαίνει να βρίσκεται ο κάθε παραγωγός άλλος έχει 100% αποκλεισμό από βοσκότοπο και άλλος ελάχιστη μείωση, αν και οι δυο κατηγορίες έχουν της ίδιας σύστασης βλάστησης των  βοσκοτόπων τους.

      Στην Κεντρική  Λέσβο συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο ζωικό κεφάλαιο του νησιού, τόσο από εκμεταλλεύσεις αιγοπροβάτων όσο και από εκμεταλλεύσεις ελεύθερης βόσκησης βοοειδών.  Η ποικιλομορφία των βοσκοτόπων, το μικρό μέγεθος των τεμαχίων, καθώς και το είδος της βλάστησης διαφέρει σε κάθε δημοτικό διαμέρισμα.  Σε Δημοτικά Διαμερίσματα όπως της Αγίας Παρασκευής και Νάπης, παρατηρείται καθολική μείωση έως και 100% των βοσκήσιμων εκτάσεων, τόσο στην Αιγοπροβατοτροφία όσο και στα βοοειδή, τόσο   να αποκλείονται τα ιδιόκτητα μικροτεμάχια που συνυπάρχουν με τις καλλιέργειες και τον ελαιώνα από βοσκότοποι, όσο και τα εκκλησιαστικά κτήματα της περιοχής «Χαλι-πλάτης» και εκκλησιαστικού Αγ Ιωάννη , καθώς και οι δημοτικοί βοσκότοποι  Νάπης , Καλλονής, Αγ. Παρασκευής  που θεωρούνται δάσος , με συνέπεια να αποκλείονται τόσο για ενεργοποίηση δικαιωμάτων όσο και από τη συμμετοχή τους στην εξισωτική αποζημίωση. Οι κτηνοτρόφοι των περιοχών αυτών έχουν απώλειες της τάξεως από 60% έως και 100% των εκτάσεων τους. Αρκετοί που ασχολούνται με την βοοτροφία χάνουν όλα τους τα δικαιώματα από την ενιαία ενίσχυση, αν και είναι όλοι τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.

     Στη Βόρεια Λέσβο περιοχές των τέως Δήμων Μανταμάδου Μηθύμνης η ποσοστιαία μείωση, ως και 27.5% των βοσκήσιμων εκτάσεων  έχει καταστήσει το σημαντικότερο βοσκότοπο βοοειδών και αιγοπροβάτων μη επαρκή για όλους τους κτηνοτρόφους.  Περιοχές με αείφυλλη και σκληρόφυλλη βλάστηση αποκλείονται 100%, αλλά και περιοχές με ελάχιστους θαμνότοπους αποκλείονται οριστικά από βοσκότοποι, αν και δεν διαφέρουν από άλλους που έχουν χαρακτηριστεί ως βοσκές. Τεράστιες είναι οι απώλειες στο σύνολο των κτηνοτρόφων με οριστικό αποκλεισμό των περισσοτέρων που ασχολούνται με βοοειδή μιας και η περιοχή είναι η μεγαλύτερη σε εκτροφές βοοειδών στο νησί.  

     Στην περιοχή των τέως Δήμων Γέρας και Αγιάσου έχει αποκλειστεί το σύνολο των εκτάσεων που χρησιμοποιούνταν για βόσκηση. Τόσο το δάσος καστανιάς γύρω από το Όρος Όλυμπος που αποτελεί το βασικό φυσικό βοσκότοπο όσο και οι περιοχές της Γέρας μέχρι τα σύνορα με το Πλωμάρι έχουν χαρακτηριστεί δάσος χωρίς δικαίωμα βόσκησης. Οι κτηνοτρόφοι των περιοχών αυτών εξαφανίζονται από κάθε σύστημα ενίσχυσης για τα επόμενα χρόνια αν οι εκτάσεις αυτές δεν επανέλθουν σε βοσκότοπους.  

     Τέλος στην ανατολική Λέσβο και ειδικότερα στους τέως   Δήμους Λουτροπόλεως Θέρμης , Μυτιλήνης και Ευεργέτουλα παρατηρούμε μηδενισμό όλων των εκτάσεων που χρησιμοποιούνταν ως βοσκότοποι με το νέο σύστημα προσδιορισμού των βοσκών.

·          Άρα αυτό που η Αντιπρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ ανακοίνωσε για την Στερεωτική χώρα δεν μπορεί να εφαρμοστεί στα νησιά και ιδιαίτερα στην Λέσβο. Οι βοσκότοποι είναι ιδιόκτητοι ή μισθώνονται με υψηλό τίμημα από τους κτηνοτρόφους. Επίσης στην Λέσβο η εκτατική κτηνοτροφία είναι μαζική, δεν υπάρχουν εντατικές μονάδες παραγωγής, οι κτηνοτρόφοι βόσκουν ακόμη και τεμάχια εκατό τετραγωνικών μέτρων. Ακόμη όσοι δραστηριοποιούνται στην κτηνοτροφία είναι κατά Κύριο επάγγελμα αγρότες και δεν υπάρχει δυνατότητα αποκλεισμού κάποιων παραγωγών.

·                Υπάρχουν επίσης χωριά όπως ο Μανταμάδος, η Κλειού, η Αγία Παρασκευή, η Νάπη, όπου λόγω της βοοτροφίας οι τίτλοι δικαιωμάτων απαιτούν εκατοντάδες στρέμματα ανά παραγωγό για να ενεργοποιήσουν τα δικαιώματα τους. Μέχρι σήμερα οι εκτάσεις που χρησιμοποιούσαν ήταν επιλέξιμες αλλά τώρα κρίνονται ακατάλληλες. Πού θα τις αντικαταστήσουν στην θάλασσα ή στα απέναντι παράλια της Μικράς Ασίας;

·                 Η Αντιπρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ για την στεριανή Ελλάδα προέβλεψε μεταφορά εκτάσεων από γειτονικούς νομούς εκεί που δεν φτάνουν οι βοσκές, στα νησιά τι σκέφτηκε να εφαρμόσει; 

·             Το τραγελαφικό είναι ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ με επιτόπια συνεργεία επιστημόνων του τα προηγούμενα χρόνια έκανε εκατοντάδες επιτόπιους ελέγχους στα κτήματα αυτά και τα ενέκρινε ως επιλέξιμους βοσκότοπους. Πότε έλεγε την αλήθεια; Τότε με τις υπογραφές των στελεχών του ή τώρα με τις αναλύσεις των εικόνων του;

·                 Μετά το 2015 τέλος οι άμεσες ενισχύσεις στους κτηνοτρόφους των Νησιών;

            Υπάρχει λύση ;

           Στην προχειρότητα των αποφάσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ έχουμε να τους παραθέσουμε την παρακάτω προκαταρκτική μελέτη και να διεκδικήσουμε με αυτή εκτάσεις που στην πραγματικότητα αποτελούν βοσκότοπους στο Νησί της Λέσβου.

 

         Το τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου έχει δημοσιεύσει πριν αρκετά χρόνια το είδος βλάστησης  και τις χρήσεις γης του Νησιού. Με βάση την ανάλυση δορυφορικών εικόνων το Πανεπιστήμιο Αιγαίου διαφοροποιεί τις εκτάσεις του δάσους και αναλύει την σύνθεση του κάτι που δεν έχει γίνει από την ανάλυση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι εκτάσεις ελαιώνα και λοιπών καλλιεργειών διαφέρουν ελάχιστα. Από την ανάλυση του δάσους προκύπτουν τα παρακάτω στοιχεία.

        

Είναι και αυτό βοσκότοπος !!

   

 Από τα πραγματικά δεδομένα, αλλά και από τις συνήθεις κτηνοτροφικές πρακτικές οι εκτάσεις της δεύτερης στήλης θεωρούνται και είναι πραγματικοί βοσκότοποι στην Λέσβο.

     Η βόσκηση τους δεν προσκρούει σε Κοινοτικούς ή εθνικούς Νόμους και κανονισμούς που το απαγορεύουν. Ακόμη και οι Δασικές και Περιβαλλοντικές υπηρεσίες θεωρούν απαραίτητη την βόσκηση  ως ιδανικό τρόπο της αειφόρου ανάπτυξης και προστασίας των περιοχών αυτών από την αντικατάσταση τους από «μακκία βλάστηση ή πευκοδάση» που είναι επιβλαβή για τα μεσογειακά οικοσυστήματα.

Δεδομένα σύνταξης χάρτη Χρήσεις Παν. Αιγαίου τημ. Γεωγραφίας 
Σύνταξη Χάρτη Agro Γεωτεχνική Αιγαίου 2013

Διαφορά που βγάζει από το αδιέξοδο !! 

         

 Διαφορές που προκύπτουν μόνο από δασικές εκτάσεις μεταξύ του ΟΠΕΚΕΠΕ και του Πανεπιστήμιου Αιγαίου από το χαρακτηρισμό ως μη βοσκήσιμου δάσους εμφανίζονται στο διπλανό χάρτη όπως σχεδιάστηκε από την εταιρία μας με ανάλυση στοιχείων των δυο συγκρίσιμων δεδομένων.

Ενότητες ΟΠΕΚΕΠΕ και Χρήσεις Παν. Αιγαίου Τμη. Γεωγραφίας
Σύνταξη Χάρτη Agro Γεωτεχνική Αιγαίου 2013

Με την βούλα της επιστήμης !!

   Είδος βλάστησης προς βόσκηση και ανάλυση του εκτός πυκνού δάσους κωνοφόρων, ελαιώνα , καλλιεργειών κλπ που ουσιαστικά δεν αποτελούν βοσκότοπο.

Χρήσεις Παν. Αιγαίου Τμη. Γεωγραφίας.

Σύνταξη Χάρτη Agro Γεωτεχνική Αιγαίου 2013

 

 Οι στόχοι μας !!

      Α. ΣΤΟΧΟΣ

      

           Σύνηθες Λεσβιακό βοσκότοπο (μικρών συνήθως εκτάσεων μέχρι 29 στρ ) συναντά κανείς μέσα σε αραιούς ελαιώνες, σε ετήσιες καλλιέργειες αλλά και σε μόνιμες φυτείες. Τα τεμάχια αυτά ποτέ δεν καλλιεργήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν φυσικά όρια συνήθως πετροφράκτες και σε αυτά βόσκουν καθ όλη την διάρκεια του έτους αιγοπρόβατα. Τα τεμάχια αυτά ανέρχονται σε πάνω από 2000, συνολικής έκτασης 30.000 στρεμμάτων περίπου. Αυτά σήμερα ο ΟΠΕΚΕΠΕ τα αποκλείει από βοσκότοπους. Αποτελούν σημαντική έκταση για το Νησί και ουσιαστικά αποτελούν το βασικό κλήρο των κτηνοτρόφων.

     Αν τα τεμάχια αυτά δεν θεωρηθούν επιλέξιμα οι μικρομεσαίοι κτηνοτρόφοι χαμηλών περιοχών όπως Αγ. Παρασκευής – Στύψης – Μανταμάδου- Πολιχνίτου –Βασιλικών κινδυνεύουν με αφανισμό. Βέβαια σε παραπάνω φωτογραφία Περιοχής Αγ Παρασκευής φαίνεται η προχειρότητα του αποκλεισμού των τεμαχίων αυτών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

      Β. ΣΤΟΧΟΣ

          Μετατροπή δασικών ενοτήτων σε βοσκήσιμες σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό δάσους όπως αυτό χαρακτηρίζεται  από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.  Πρόσθεση στον βοσκότοπο 2424 ενοτήτων (συνημμένο αρχείο)

      Γ. ΣΤΟΧΟΣ

Επαναπροσδιορισμός του ποσοστού βόσκησης των ενοτήτων.

 Τελικά στόχος είναι με βάση τον παρακάτω χάρτη ο ΟΠΕΚΕΠΕ να αναγνωρίσει βοσκότοπους τις περιοχές αυτές.  

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2013 

Ι.ΦΛΩΡΙΔΗΣ